بخش دوم
توضیحات بالا را حتما گوش کرده و در انتها پاسخ کامنت های انتهای صفحه توسط دکتر محمدی را مطالعه بفرمایید .
لک صورت: از بین بردن و پیشگیری انواع آن – لک آفتاب ، هورمونی ، حاملگی و کک و مک
لک صورت یکی از شایع‌ترین دغدغه‌های پوستی است که میتواند ظاهر پوست را کدر، ناهموار و پیرتر از سن واقعی نشان دهد. بسیاری از افراد، به‌ویژه در ایران، از لک‌های پوستی ناشی از آفتاب، جوش، بارداری یا افزایش سن شکایت دارند. در حالی‌که لک صورت به‌خودی‌خود بیماری خطرناکی نیست، اما از نظر زیبایی و اعتمادبه‌نفس اثر چشمگیری دارد.
در این مقاله، قرار است به شکلی کاملاً علمی و در عین حال قابل‌درک برای عموم، انواع لک صورت، دلایل ایجاد آن، روش‌های پیشگیری و درمان‌های قطعی و خانگی را بررسی کنیم. این مقاله نتیجه‌ی جمع‌بندی چندین منبع معتبر است (از جمله کلینیک‌های پوست، سایت‌های پزشکی و منابع علمی جهانی) و هدف آن ارائه‌ی یک راهنمای کامل برای هرکسی است که می‌خواهد پوستی صاف، روشن و بدون لک داشته باشد.
نکته مهم:
برای درک بهتر مفاهیم و دیدن توضیحات تصویری، حتماً ویدیو یا ویس ابتدای صفحه را مشاهده کنید همچنین کامنت های پاسخ داده شده توسط دکتر محمدی در انتهای صفحه را نیز حتما مطالعه کنید .
همچنین اگر بعد از خواندن این مقاله نیاز به راهنمایی شخصی داشتی، می‌توانی در اینستاگرام پیام بدهی تا مشاوره‌ی رایگان دریافت کنی.
بخش اول: لک صورت دقیقاً چیست؟
«لک» یا «هایپرپیگمانتاسیون» نتیجه‌ی تجمع بیش‌ازحد ملانین (رنگدانه طبیعی پوست) در نواحی خاصی از صورت است. ملانین توسط سلول‌هایی به نام ملانوسیت‌ها تولید می‌شود. وقتی این سلول‌ها بیش‌فعال شوند، رنگ پوست در بعضی نقاط تیره‌تر می‌شود.
علت این افزایش فعالیت، ترکیبی از عوامل درونی (هورمونی و ژنتیکی) و عوامل بیرونی (نور خورشید، آسیب، التهاب یا مصرف برخی داروها) است.
دهیدراتگی مشکل اصلی و بدون تعارف (بسیار مهم حتما بخوانید )
( حتما و حتما و لطفا وویس یا ویدیو ابتدای صفحه را مشاهده کنید و در انتهای پاسخ سوالات کاربران توسط دکتر محمدی را نیز مطالعه کنید چرا که بسیاری جزئیات و موارد مهمی که در متن این صفحه نوشته نشده در وویس گفته شده )
در مشاوره های مختلف متوجه میشویم که بسیاری از افراد به علت عدم استفاده از محصولات مهمی مانند ضد آفتاب ، آبرسان و مرطوب کننده ، تغذیه بد و یا ژنتیک دچار دهیدراتگی پوست هستند . افرادی که دچار دهیدراتگی میشوند دچار مشکلات مختلفی مانند ، منافذ باز ، جوش و التهاب ، حالت هایی از لک شدگی ، تیرگی ، خستگی و افتادگی پوست ، چین و چروک بیش از اندازه و زودتر از موعد و… میشوند که این موارد بر اساس میزان دهیدراتگی پوست ، ژنتیک و سن و سال میتواند متفاوت باشند . اکثر افرادی که دچار دهیدراتگی هستند و مشکلاتی مانند لک های مختلف مانند ملاسما ، جای جوش ، هورمونی ، لک آفتاب و … دارند مستقیما با بررسی ها و مطالعه ی خود و یا راهنمایی های اشتباه به دنبال اکتیو های پوستی میروند مانند لایه برداری هایی مثل سالیسیلیک اسید، پیلینگ ، لاکتیک اسید و… و یا اکتیو های روشن کننده ای مانند آربوتین و ویتامین سی و توقع کاهش و رفع لک ها را دارند .
اما مشکل اینجاست که چون در این افراد مشکل اصلی دهیدراتگی است ، وقتی از تنها اکتیو های پوستی که تعدادی از انها را مثال زدیم استفاده میکنند و مشکل اصلی که کم آبی و دهیدراتگی پوست ایشان است همچنان پا برجاست مشکل جوش و اکنه نیز رفع نمیشود و اکتیو های پوستی یا تاثییر گزار نخواهند بود و یا نهایت تاثیر خود را نخواهند داشت .
به همین دلیل بهتر است در این افراد اولویت باید یک روتین پوستی مبتنی بر ابرسانی باشد که پوست از شرایط و حالت دهیدراتگی که علت اصلی انواع لک ها در بیشتر موارد میباشد در این افراد رفع شود .
وقتی که پوست از دهیدراتگی خارج شود بسیاری از مشکلات پوست که مثال زدیم و البته که در این مقاله انواع لک صورت و پوست مد نظر ماست ، این مشکلات نیز تا حد زیادی رفع خواهند شد و بعد از مدتی که اگر پوست از این حالت خارج شده و همچنان برخی مشکلات پوستی شدید باشند ، میتوان برای انها از اکتیو های قوی تری استفاده کرد . هر چند که در بسیاری از افراد میتوان در کنار روتین پوستی مبتنی بر ابرسانی اکتیو ها را نیز قرار داد اما میتوان گفت که بدون روتین آبرسانی استفاده از اکتیو ها چندان موثر نخواهند بود .
بخش دوم: انواع لک صورت
1. لک‌های ناشی از آفتاب (لنتیگو یا لک آفتابی)
این نوع لک‌ها بیشتر در اثر قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید ایجاد میشوند. معمولاً قهوه‌ای‌رنگ و صاف هستند و در پیشانی، گونه، بینی و پشت دست‌ها دیده میشوند.
پیشگیری و درمان:
-
استفاده روزانه از ضدآفتاب با SPF بالا (ترجیحاً 50 یا بیشتر).
-
پرهیز از قرار گرفتن مستقیم زیر آفتاب بین ساعت ۱۰ تا ۴ بعدازظهر.
-
استفاده از کرم‌های روشن‌کننده حاوی ترکیباتی مثل ویتامین C، آزلائیک اسید یا لایه‌بردهای ملایم.
2. لک‌های هورمونی (ملاسما)
ملاسما در میان خانم‌ها بسیار رایج است، به‌ویژه در دوران بارداری یا در زمان مصرف قرص‌های جلوگیری. لک‌ها معمولاً قهوه‌ای مایل به خاکستری هستند و به صورت متقارن روی گونه‌ها، پیشانی و چانه ظاهر میشوند.
پیشگیری و درمان:
-
کنترل عوامل هورمونی با مشاوره پزشک.
-
استفاده مداوم از کرم ضدآفتاب طیف گسترده حتی در خانه.
-
استفاده از ماسک‌های روشن‌کننده ملایم و پرهیز از درمان‌های تهاجمی که التهاب را زیاد میکنند.
3. لک‌های ناشی از جوش (PIH یا Post-Inflammatory Hyperpigmentation)
این نوع لک بعد از بهبود جوش یا زخم باقی می‌ماند. پوست در محل آسیب، رنگدانه بیشتری تولید می‌کند و لک قهوه‌ای یا تیره‌ای روی صورت می‌ماند.
پیشگیری و درمان:
-
عدم دست‌کاری جوش‌ها (فشار دادن یا خراشیدن باعث تشدید لک می‌شود).
-
استفاده از شوینده ضد جوش و کرم ترمیم‌کننده برای کاهش التهاب.
-
مصرف محصولات لایه‌بردار ملایم برای تسریع بازسازی سلولی.
4. لک‌های پیری یا سنی
با افزایش سن، پوست در بازسازی خود کندتر می‌شود و اثر نور خورشید طی سال‌ها انباشته می‌گردد. این لک‌ها معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود.
پیشگیری و درمان:
-
استفاده از کرم ضدچروک و روشن‌کننده با رتینول یا پپتید.
-
ترکیب مراقبت روزانه ضدآفتاب + مرطوب‌کننده ترمیمی.
-
در صورت نیاز، درمان‌های تخصصی مانند لیزر یا پیلینگ شیمیایی زیر نظر پزشک.
5. کک و مک (Freckles)
کک و مک در واقع نوعی لک ارثی است که در اثر نور خورشید بیشتر می‌شود. بیشتر در پوست‌های روشن و حساس دیده می‌شود.
پیشگیری و درمان:
-
محافظت کامل از آفتاب.
-
استفاده از ماسک‌های طبیعی آرامش‌بخش پوست مانند آلوئه‌ورا.
-
در صورت تمایل به کاهش آن، درمان‌های لیزری یا کرم‌های روشن‌کننده میتواند کمک کند.
بخش سوم: علت‌های اصلی ایجاد لک صورت
-
نور خورشید و اشعه UV:
بزرگ‌ترین عامل ایجاد لک صورت، تابش مستقیم نور خورشید است. حتی چند دقیقه بدون محافظت، میتواند سلول‌های تولید ملانین را فعال کند. -
تغییرات هورمونی:
بارداری، یائسگی یا مصرف داروهای هورمونی باعث تحریک بیش‌ازحد ملانوسیت‌ها می‌شود. -
التهاب و زخم:
هر آسیبی به پوست (از جمله جوش، لیزر یا بخیه) میتواند لک ایجاد کند. -
مصرف برخی داروها:
داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدتشنج یا هورمونی ممکن است باعث لک شوند. -
عوامل ژنتیکی:
استعداد ارثی نقش مهمی دارد. اگر والدین لک پوستی دارند، احتمال بروز آن در فرزندان بیشتر است. -
تغذیه ناسالم و کمبود ویتامین‌ها:
کمبود ویتامین C، E و زینک (روی) پوست را مستعد لک و تیرگی می‌کند.
بخش چهارم: راه‌های پیشگیری از لک صورت
-
استفاده روزانه از ضدآفتاب حتی در خانه
ضدآفتاب مهم‌ترین سد دفاعی پوست است. اشعه UV از پنجره هم عبور می‌کند. -
پرهیز از آفتاب مستقیم
همیشه در فضای باز از کلاه، عینک آفتابی و سایه‌بان استفاده کن. -
رعایت روتین مراقبت پوستی مناسب نوع پوستت
استفاده منظم از شوینده، تونر، مرطوب‌کننده و کرم شب به بازسازی پوست کمک می‌کند. -
تغذیه سالم و نوشیدن آب کافی
پوست سالم از درون تغذیه می‌شود. میوه‌ها، سبزیجات و پروتئین کافی مصرف کن. -
پرهیز از مصرف خودسرانه کرم‌های سفیدکننده
بسیاری از کرم‌های غیرمجاز حاوی هیدروکینون یا کورتون هستند که در درازمدت پوست را تخریب میکنند.
بخش پنجم: روش‌های درمان لک صورت
1. درمان خانگی و طبیعی
برخی ترکیبات طبیعی می‌توانند به روشن شدن پوست کمک کنند، البته با استفاده منظم و اصولی:
-
آب‌لیمو و عسل: خاصیت روشن‌کنندگی و ضدباکتری دارد (با احتیاط و فقط شب‌ها استفاده شود).
-
ژل آلوئه‌ورا: پوست را ترمیم و التهابات را کاهش می‌دهد.
-
ماسک زردچوبه و ماست: ترکیبی ضدالتهاب و روشن‌کننده طبیعی.
-
روغن بادام شیرین یا روغن گل رز: برای پوست خشک و لک‌دار مؤثر است.
هشدار: درمان‌های خانگی باید با احتیاط استفاده شوند و در صورت حساسیت پوستی یا قرمزی، فوراً قطع شوند.
2. درمان دارویی (پزشکی)
پزشکان برای درمان لک، بسته به نوع و شدت آن، از ترکیبات زیر استفاده میکنند:
-
کرم‌های لایه‌بردار شیمیایی حاوی آلفا هیدروکسی اسید (AHA) یا بتا هیدروکسی اسید (BHA).
-
کرم‌های مهارکننده ملانین مثل ترانکزامیک اسید، آزلائیک اسید، کوجیک اسید یا رتینوئید.
-
درمان خوراکی مکملی شامل ویتامین C، روی و آنتی‌اکسیدان‌ها.
3. درمان‌های کلینیکی و تخصصی
الف) لیزر درمانی
لیزر با تمرکز روی نواحی تیره، رنگدانه‌ها را تخریب می‌کند. روش مؤثر اما پرهزینه‌ای است و باید توسط متخصص انجام شود.
ب) پیلینگ شیمیایی (لایه‌برداری کنترل‌شده)
در این روش با اسیدهای کنترل‌شده سطح پوست، سلول‌های مرده حذف و سلول‌های تازه جایگزین میشوند.
ج) میکرونیدلینگ
ایجاد میکرو زخم‌های سطحی باعث تحریک کلاژن و بازسازی پوست می‌شود. برای لک‌های سطحی تا متوسط مؤثر است.
د) مزوتراپی و کوکتل‌های روشن‌کننده
تزریق ترکیبات ویتامینی و آنتی‌اکسیدان زیر پوست برای کاهش لک و شفافیت پوست.
بخش ششم: روتین مراقبتی ضد لک
برای درمان و پیشگیری مؤثر لک صورت، بهتر است از یک روتین روزانه و شبانه پیروی کنی:
روتین صبح:
-
شست‌وشوی صورت با شوینده ملایم و روشن‌کننده.
-
استفاده از تونر آبرسان برای تنظیم PH پوست.
-
استفاده از کرم یا سرم روشن‌کننده.
-
استفاده از مرطوب‌کننده سبک.
-
ضدآفتاب SPF 50 با تمدید هر سه ساعت.
روتین شب:
-
پاکسازی کامل آرایش و آلودگی‌ها.
-
استفاده از کرم لایه‌بردار ملایم یا سرم شب.
-
کرم ترمیم‌کننده و مغذی برای بازسازی پوست در خواب.
بخش هفتم: اشتباهات رایج در درمان لک
-
استفاده از چند محصول هم‌زمان با ترکیبات فعال مشابه.
-
قطع زودهنگام درمان؛ لک‌ها معمولاً در ۸ تا ۱۲ هفته بهبود پیدا میکنند.
-
بی‌توجهی به ضدآفتاب در طول درمان.
-
استفاده خودسرانه از کرم‌های حاوی کورتون.
-
پاک‌سازی‌های خانگی خشن که باعث التهاب می‌شود.
بخش هشتم: پرسش‌های متداول
۱. آیا لک صورت به طور کامل از بین می‌رود؟
بله، در بسیاری از موارد با درمان اصولی و محافظت روزانه از آفتاب، لک‌ها کاملاً محو میشوند.
۲. آیا استفاده از ماسک طبیعی کافی است؟
خیر. درمان‌های طبیعی نقش کمکی دارند ولی برای نتیجه پایدار باید از ترکیب درمان دارویی و مراقبتی استفاده کرد.
۳. بهترین زمان درمان لک چه فصلی است؟
پاییز و زمستان، چون شدت آفتاب کمتر است و پوست در معرض UV کمتری قرار دارد.
۴. آیا لیزر همیشه بهترین گزینه است؟
خیر، بستگی به نوع لک دارد. برای ملاسما ممکن است لیزر نتیجه معکوس بدهد، پس باید زیر نظر پزشک انجام شود.
نتیجه‌گیری
پوست، آینه‌ی سلامت درونی بدن است. لک‌های پوستی در اغلب موارد قابل‌درمان‌اند، اما نیاز به صبر، نظم و مراقبت مداوم دارند. ترکیب مراقبت روزانه، تغذیه مناسب، ضدآفتاب و در صورت لزوم درمان‌های تخصصی، میتواند پوستت را به حالت طبیعی و روشن بازگرداند.
برای مشاهده توضیحات کامل‌تر و دیدن نمونه نتایج درمان، ویدیو یا ویس ابتدای صفحه را گوش بده.
و اگر هنوز مطمئن نیستی چه روشی برای نوع پوستت مناسب است، در اینستاگرام پیام بده تا مشاوره رایگان دریافت کنی.